Τρ. Αλεξιάδης: "Κάθε χρόνο χάνονται 15 δισ. από λαθρεμπόριο και φοροδιαφυγή"!

Ευθύνες σε στελέχη της πρώην Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) και νυν Ανεξάρτητης Αρχής (ΑΑΔΕ), για τη μη εφαρμογή σημαντικών μέτρων, που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας,, επιρρίπτει ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, Τρύφων Αλεξιάδης, σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Κυριακάτικη Εφημερίδα».

Ο πρώην υπουργός αποκαλύπτει ότι η προσπάθειά του να προωθήσει προς ψήφιση στη Βουλή τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το Τaxis συνάντησε αντιστάσεις από υπηρεσιακά στελέχη της ΓΓΔΕ, που ήταν τόσο ισχυρές, ώστε ακόμη και σήμερα, πεντέμισι μήνες μετά την απομάκρυνσή του από το υπουργείο, το μέτρο δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή! Το ίδιο συνέβη και με την απόφαση για τον εντοπισμό των ανασφάλιστων οχημάτων.

Ο κ. Αλεξιάδης επισημαίνει ότι εάν εφαρμοστούν όλα τα μέτρα που έχει δρομολογήσει η κυβέρνηση κατά της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, θα υπάρξει σημαντική υπέρβαση των εισπρακτικών στόχων του κρατικού προϋπολογισμού εφέτος και τα επόμενα έτη. Παραδέχεται, πάντως, ότι η φορολογική πολιτική που εφαρμόζεται προκαλεί αδικίες και προβλήματα στους φορολογούμενους, σημειώνοντας όμως ότι η επιλογή της πολιτικής αυτής επιβλήθηκε από την αναγκαιότητα να υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές και να αποφευχθούν άλλα, πολύ χειρότερα, προβλήματα.

ΕΡ: Κύριε Αλεξιάδη, πού οφείλεται -κατά τη γνώμη σας- η σημαντική υπέρβαση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα το 2016;

ΑΠ: Είναι πολλοί παράγοντες που σχετίζονται με το πλεόνασμα. Είχα στην αρμοδιότητά μου τα θέματα φορολογίας και γι’ αυτά μπορώ να πω με σιγουριά. Για τα υπόλοιπα θέματα, που σχετίζονται με το πλεόνασμα, πρέπει τα αρμόδια υπουργεία να δώσουν πιο συγκεκριμένα στοιχεία.

Σε σχέση με τα φορολογικά, θέλω να επισημάνω δύο πράγματα:

Πρώτον, στοχεύσαμε σε μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής, σε λίστες που έμειναν αχρησιμοποίητες τόσο καιρό, σε μέτρα για το λαθρεμπόριο, τη φοροδιαφυγή και σε μία σειρά από άλλες υποθέσεις.

Δεύτερον, σε σχέση με την υπέρβαση των στόχων, υπάρχει μία επιχειρηματολογία από την πλευρά της αντιπολίτευσης ότι αυτό οφείλεται σε υπερφορολόγηση, δηλαδή στο ότι βάλαμε πολλούς φόρους κι έτσι πετύχαμε το μεγάλο πλεόνασμα. Αυτό δεν ισχύει, διότι οι φόροι είχαν υπολογιστεί στον μεγαλύτερο βαθμό μέσα στον προϋπολογισμό.

 

ΕΡ: Πιστεύετε ότι τα capital controls, που υποχρέωσαν τους πολίτες να πραγματοποιούν μεγάλο μέρος των συναλλαγών τους χρησιμοποιώντας «πλαστικό χρήμα» ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα συναλλαγών, έπαιξαν ρόλο στην αύξηση των εσόδων;

ΑΠ: Βεβαίως έπαιξαν και παίζουν ρόλο. Η επέκταση της χρήσης του «πλαστικού χρήματος» βοηθάει πάρα πολύ στο να συλληφθεί η φοροδιαφυγή. Εάν το 2017, το 2018 και το 2019 εφαρμοστούν σωστά τα μέτρα που έχουν ψηφιστεί, θα έχουμε μεγαλύτερη υπέρβαση των στόχων.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει στη «φαρέτρα» του -εκτός από τα μέτρα που είχε μέχρι τώρα- κι άλλα, όπως το θεσμικό πλαίσιο για το «πλαστικό χρήμα», το πλαίσιο για την «οικειοθελή αποκάλυψη φορολογητέας ύλης παρελθόντων ετών», την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών με τις άλλες χώρες κι έχουμε και την ενεργοποίηση των μέτρων για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου καυσίμων και καπνικών προϊόντων, τα GPS, την ιχνηθεσία, τα οποία έχουν προχωρήσει πάρα πολύ, αλλά πρέπει να ολοκληρωθούν. Αν όλα αυτά εφαρμοστούν σωστά και υπάρχει σωστός συντονισμός, θα έχουμε ξανά υπεραπόδοση εσόδων.

 

ΕΡ: Στο φορολογικό σύστημα, θεωρείτε ότι οι αλλαγές που έχουν γίνει έχουν «θεραπεύσει» τα προβλήματα όσον αφορά την αναδιανομή των φορολογικών βαρών ή θα πρέπει να γίνουν κι άλλες παρεμβάσεις;

ΑΠ: Στο φορολογικό σύστημα πρέπει να γίνουν μεγάλες τομές και μεγάλες αλλαγές. Για δύο λόγους:

Ο ένας είναι για να ικανοποιηθεί η συνταγματική επιταγή για δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών. Είναι ένα θέμα δικαιοσύνης. Να καταλάβει ο κόσμος ότι, αυτή τη στιγμή, έχουμε ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα.

Να σας πω ένα απλό παράδειγμα: Εάν ένας φορολογούμενος έχει κάνει την επιλογή του, τη δεκαετία του 2000, να αγοράσει ομόλογα του γερμανικού Δημοσίου, με νόμιμες διαδικασίες και δηλωμένα στην εφορία, αξίας 5 εκατ. ευρώ, γι’ αυτό το περιουσιακό στοιχείο, που δεν απέφερε τίποτα στην Ελλάδα ως προστιθέμενη αξία ή ως βοήθεια στην ελληνική οικονομία, δεν πληρώνει ούτε ένα ευρώ συμβολικά φόρο περιουσίας.

Αντιθέτως, ένας άλλος φορολογούμενος, ο οποίος αυτά τα 5 εκατ. ευρώ, το 2005, τα «μετέτρεψε» σε κατασκευή κτιρίου, για να πουλήσει διαμερίσματα και με αυτή την κίνησή του συνεισέφερε στο φορολογικό και στο ασφαλιστικό σύστημα, κι έχει αυτή τη στιγμή ακίνητα τα οποία πιθανόν να μην μπορεί να τα πουλήσει, πληρώνει ΕΝΦΙΑ. Δηλαδή, από τα δύο αυτά περιουσιακά στοιχεία ίδιας αξίας, το ένα δεν φορολογείται και το άλλο φορολογείται!

Ο δεύτερος λόγος: Αυτή τη στιγμή αγωνιούμε να συγκεντρώνουμε κάθε χρόνο περίπου 50 δισ. ευρώ από άμεσους και έμμεσους φόρους, ενώ χάνουμε 15 δισ. ευρώ από φοροδιαφυγή και λαθρεμπόριο. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι αν μπορούμε, από τη «δεξαμενή» αυτή των 15 δισ. ευρώ, να εισπράττουμε χρήματα, δεν θα χρειαζόμαστε όλα αυτά τα μέτρα, τα οποία δημιουργούν κοινωνικά προβλήματα και προβλήματα ανάπτυξης. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή, δεν έχουμε έναν χαμηλό φορολογικό συντελεστή, όπως σε άλλες χώρες, επειδή πρέπει να έχουμε υψηλά φορολογικά έσοδα. Μα, αν μπορείς να εισπράττεις 2-3 δισ. ευρώ κάθε χρόνο από φοροδιαφυγή και λαθρεμπόριο, τότε δεν χρειάζεται να τα αναζητείς στις επαχθείς φορολογίες.

 

ΕΡ: Ως αναπληρωτής υπουργός, προσπαθήσατε να υλοποιήσετε τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το σύστημα Taxis, αλλά η νομοθετική ρύθμιση καθυστερούσε, για λόγους που ακόμη προσπαθούμε να μάθουμε. Τελικά, όταν αντικατασταθήκατε στο υπουργείο, το μέτρο νομοθετήθηκε, αλλά με διαφορετικό τρόπο, κι ακόμη δεν έχουν εκδοθεί οι εφαρμοστικές αποφάσεις. Τι ακριβώς συμβαίνει στο θέμα αυτό;

ΑΠ: Αυτό είναι ένα από τα θέματα που δημιουργούν «κόμπο» στον λαιμό. Ήταν ένα θέμα το οποίο το «πάλεψα» από την πρώτη στιγμή που πήγα στο υπουργείο. Συνάντησε αντίδραση από ορισμένους υπηρεσιακούς παράγοντες, συνάντησε βεβαίως και διαρκή στήριξη από άλλους, οι οποίοι μου τεκμηρίωσαν και μου απέδειξαν ότι θα είναι ένα πολύ επαναστατικό και πολύ σημαντικό μέτρο.

Εγώ, ξέρετε, πλήρωσα και πληρώνω την πολιτική ειλικρίνειας που έχω στον πολιτικό μου λόγο. Δεν θέλω να χαϊδεύω αυτιά ούτε να λέω υπερβολές. Βγήκα από την αρχή και είπα, στο πλαίσιο των εντολών που είχα από την κυβέρνηση για μάχη κατά της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, ότι είναι ένα από τα ζητήματα που πρέπει να υλοποιηθούν. Δυστυχώς, συνάντησα πάρα πολύ μεγάλες αντιστάσεις. Αυτό που θέλω να διαβεβαιώσω είναι ότι μέχρι την αποχώρησή μου, τον περασμένο Νοέμβριο, ήταν όλα έτοιμα, σε επίπεδο αποφάσεων, νόμων, είχα τεκμηριώσει στην αντίστοιχη υπηρεσία την τεχνική δυνατότητα να γίνει αυτό. Δυστυχώς, δεν έγινε! Και σ’ αυτό υπάρχουν πολιτικές και υπηρεσιακές ευθύνες, αναλαμβάνω κι εγώ τις δικές μου, μέχρι το διάστημα που είχα την ευθύνη. Από κει και πέρα, τις ευθύνες τις έχουν άλλοι.

Η διασύνδεση των ηλεκτρονικών φορολογικών μηχανισμών με το Taxis είναι κάτι που πρέπει να γίνει αμέσως, εάν θέλουμε πραγματικά να χτυπήσουμε τη φοροδιαφυγή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ένα μαγαζί στη Σαντορίνη ή στη Μύκονο που χωράει 800 άτομα κι έχει κόψει 50 αποδείξεις. Ο υπάλληλος από την Υπηρεσία Ελέγχου και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων στο Γαλάτσι, που κάθεται στο γραφείο του, θα μπαίνει στο κομπιούτερ και θα βλέπει ότι ενώ είναι Παρασκευή βράδυ και μέσα στο μαγαζί πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον 800 άτομα, έχουν κοπεί 50 αποδείξεις. Θα παίρνει τηλέφωνο, λοιπόν, τον επιχειρηματία και θα του λέει: «Κύριε θα κοπούν άλλες αποδείξεις ή να έρθουμε;». Με έναν απλό τρόπο. Τώρα πρέπει να πάει επιτόπου η αρμόδια υπηρεσία να ελέγξει. Θεωρώ ότι είναι ένας πολύ σημαντικός τομέας, διότι θα μπορέσουμε να εξοικονομήσουμε ελεγκτικό προσωπικό και να το αξιοποιήσουμε εκεί που πρέπει. Αυτή τη στιγμή, όταν ένα συνεργείο πάει για έλεγχο στην Πάρο ή στη Μύκονο, μετά το δεύτερο ή τρίτο μαγαζί, το ξέρει όλο το νησί και οι άλλοι κοροϊδεύουνε.

Είναι σημαντικές οι πολιτικές ευθύνες σε όσους δεν επέτρεψαν να γίνει κάτι τέτοιο και θεωρώ ότι πρέπει να γίνει γρήγορα, δεν πρέπει να χαθεί κι αυτή η καλοκαιρινή περίοδος.

 

ΕΡ: Θεωρείτε ότι υπάρχει ευθύνη από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων;

ΑΠ: Η ευθύνη για τη νομοθέτηση ανήκει στην κυβέρνηση. Η ευθύνη για την εφαρμογή και την έκδοση εγκυκλίων ανήκει στην Αρχή Δημοσίων Εσόδων.

 

ΕΡ: Ένα άλλο σημαντικό θέμα, με το οποίο ασχοληθήκατε, είναι τα ανασφάλιστα αυτοκίνητα. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει τίποτα. Έχει εκδοθεί η υπουργική απόφαση από εσάς, τον Μάρτιο του 2016, κι ακόμη δεν έχουμε δει καμία ενέργεια…

ΑΠ: Είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση, όπου αυτός που έχει την πολιτική ευθύνη -ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών- από τις αρχές του 2016 έχει ολοκληρώσει τον θεσμικό του ρόλο, δηλαδή έχει περάσει τις διατάξεις στη Βουλή και πλέον πρέπει να έρθει η ώρα της εφαρμογής.

Η εφαρμογή της διάταξης είναι ευθύνη της νυν Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, δεν είναι αρμοδιότητα της κ. Παπανάτσιου ή κάποιου άλλου. Υπάρχει η απόφαση, πρέπει να γίνει η διασταύρωση. Το γιατί δεν γίνεται αυτό, μη ρωτάτε εμένα. Εγώ το προχώρησα και το τελείωσα. Οι ευθύνες, λοιπόν, δεν είναι στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου. Οι ευθύνες εφαρμογής ανήκουν στην ΑΑΔΕ.

 

ΕΡ: Στα θέματα της συμφωνίας με τους δανειστές, φαίνεται ότι αυτοί που θίγονται περισσότερο είναι οι συνταξιούχοι, όχι μόνο λόγω των περικοπών, αλλά και λόγω της μείωσης του αφορολογήτου. Αυτό δεν είναι πολύ αρνητικό πολιτικά για την κυβέρνηση; Πρόκειται για μία κατηγορία πολιτών που έχει ήδη υποστεί μεγάλη απώλεια εισοδήματος στα μνημονιακά χρόνια και τώρα καλείται να θυσιαστεί και πάλι

 

ΑΠ: Είναι σίγουρα κάτι πολύ αρνητικό και προβληματικό. Βεβαίως και δημιουργεί προβλήματα. Αλλά, θα αντιστρέψω το ερώτημα: Εάν δεν κάναμε όλα αυτά που κάναμε από το 2015, οι συντάξεις θα ήταν σε καλύτερο επίπεδο; Θα ήταν σε πολύ χειρότερο επίπεδο. Άρα, βεβαίως και είναι δύσκολα τα μέτρα, αλλά τα παίρνουμε μέσα από μία πολύ συγκεκριμένη πολιτική διεργασία και έναν συγκεκριμένο πολιτικό δρόμο. Καταλαβαίνω τα προβλήματα που δημιουργούνται στους πολίτες, αλλά απαντώ ότι δεν είχαμε τη δυνατότητα να κάνουμε κάτι διαφορετικό. Μέσα σε αυτά τα δεδομένα, κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε. Ο πολίτης πρέπει να καταλάβει ότι εδώ δεν είμαστε σε μια μεταφυσική κατάσταση. Δηλαδή, εάν δεν ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνηση, ποιος θα ήταν και θα έκανε τη διαπραγμάτευση; Θα ήταν ο κ. Μητσοτάκης με αντιπρόεδρο τον κ. Γεωργιάδη, που έλεγε «μέτρα τόσα κι άλλα τόσα»! Θα ήταν αυτοί οι οποίοι έλεγαν «πουλήστε όλη τη ΔΕΗ και τον ΑΔΜΗΕ», που δεν το είχαν καν ζητήσει οι ξένοι, θα ήταν αυτοί οι οποίοι μας έλεγαν τον Δεκέμβριο «πάρτε μέτρα 4,5 δισ.».

Θα ήταν, δηλαδή, μια πολύ χειρότερη κυβέρνηση. Σ’ αυτό το θέμα, εμείς προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για να κρατήσουμε όρθια την κοινωνία και τους πολίτες.

 

Δημοσιεύθηκε στην «Κυριακάτικη Εφημερίδα» την Κυριακή 7 Μαΐου 2017.