Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 10, 2015

Corbyn-mania



 Ο "ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ" ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΤΑΡΑΖΕΙ ΤΑ ΒΑΛΤΩΜΕΝΑ ΝΕΡΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ

1. Ο Κόρμπυν και η επιστροφή της πολιτικής




Το φαινόμενο Κόρμπυν-1


της Ντίνας Τζουβάλα 


Ένας εξηντάρης, ανεβασμένος σε ένα όχημα της Πυροσβεστικής, μιλάει στα πλήθη, σ’ ένα δρόμο του Λονδίνου. Η αίθουσα στην οποία επρόκειτο να μιλήσει είχε γεμίσει ασφυκτικά, το ίδιο και η διπλανή, στην οποία η ομιλία θα προβαλλόταν μέσω γιγαντοοθόνης και έτσι αναγκάστηκε να βγει στον δρόμο.

Ο Κόρμπυν μιλάει πάνω σε ένα όχημα της Πυροσβεστικής, στο Κάμπντεν. Φωτογραφία: Christian Sinibaldi για την «Guardian»
Ο Κόρμπυν μιλάει πάνω σε ένα όχημα της Πυροσβεστικής, στο Κάμπντεν. Φωτογραφία: Christian Sinibaldi για την «Guardian»


Το παράδοξο σ’ αυτή την ιστορία είναι ότι έλαβε πραγματικά χώρα στην Αγγλία του 2015. Ο εξηντάρης με τα φτηνά, κάπως άχρωμα ρούχα είναι ο Τζέρεμυ Κόρμπυν, ένας από τους τέσσερις υποψηφίους για την αρχηγία του Εργατικού Κόμματος. Την επαύριο της ιστορικής ήττας του κόμματος και της παραίτηση του προηγούμενου αρχηγού του, Εντ Μίλιμπαντ, ο Κόρμπυν αποφάσισε να θέσει υποψηφιότητα. Το σκεπτικό πίσω απ’ την απόφαση δεν ήταν να διεκδικήσει με αξιώσεις τη θέση, αλλά να ακουστεί μια αριστερή φωνή στη διαδικασία, η οποία ως τότε καθοριζόταν από τους άλλους τρεις υποψηφίους: την μπλαιρική Κεντάλ και τους παθολογικά κεντρώους Κούπερ και Μπένρχαμ. Μάλιστα, μέχρι και η ίδια υποψηφιότητά του ήταν αβέβαιη μέχρι την τελευταία στιγμή, καθώς ο Κόρμπυν κατάφερε με δυσκολία να μαζέψει τις απαραίτητες υπογραφές (35) από βουλευτές του κόμματός του, όπως απαιτείται από την εσωκομματική διαδικασία, για να μπορέσει να είναι κανείς υποψήφιος.

Αυτή η δυσκολία, σε συνδυασμό με όσα ακολούθησαν, αποκαλύπτει την πλήρη αποστοίχιση ανάμεσα στη βάση και την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος: δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εγγράφηκαν ως μέλη και φίλοι του κόμματος –σε μια χώρα όπου η συμμετοχή στα κόμματα έχει καταρρεύσει μετά τη δεκαετία του 1970–, οι εκδηλώσεις της προεκλογικής του εκστρατείας κατακλύζονται ασφυκτικά από κόσμο, τα ΜΜΕ ασχολούνται διαρκώς μαζί του. Υπάρχει πλέον και λέξη που περιγράφει τον ενθουσιασμό που προκαλεί ο Άγγλος βουλευτής: Corbyn-mania. Και, κάτι ακόμα πιο σημαντικό και από τον αριθμό των ανθρώπων που προσελκύει ο Κόρμπυν είναι τα κοινωνικά χαρακτηριστικά τους: πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι οι υποστηρικτές του είναι κυρίως νέοι, αλλά και άνθρωποι με σχετικά χαμηλά εισοδήματα και αναφορές στην εργατική τάξη. Σε πολλές περιπτώσεις ο Κόρμπυν κινητοποιεί ως ψηφοφόρους και μέλη του κόμματος ανθρώπους που ως τώρα δεν ασχολούνταν με την πολιτική ή δεν ψήφιζαν καν. Αυτή η παρατήρηση έχει σημασία στον βαθμό που η συνήθης κατηγορία ενάντια στους υποστηρικτές του Κόρμπυν είναι ότι αποτελούν μια αριστερή ελίτ, αποκομμένη από την πραγματικότητα της χώρας. Τα στατιστικά στοιχεία υποδεικνύουν το ακριβώς αντίθετο, τουλάχιστον σε επίπεδο δημογραφικών χαρακτηριστικών. Μένει να αποδειχθεί αν το ίδιο ισχύει και σε επίπεδο πολιτικών ιδεών.

Είναι δύσκολο να κάνουμε προβλέψεις για την εξέλιξη του φαινομένου. Αν και ο Κόρμπυν είναι καθαρά πρώτος σε προτιμήσεις, θα πρέπει να συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψήφων για να εκλεγεί σίγουρα. Σε αντίθετη περίπτωση, το αποτέλεσμα θα κριθεί από το γεγονός ότι κάθε ψηφοφόρος έχει πρώτη αλλά και δεύτερη προτίμηση στην ψήφο, και δεν είναι απίθανο οι «κεντρώοι» να αλληλοψηφιστούν. Επιπλέον, εδώ και μήνες, στελέχη των Εργατικών αφήνουν υπονοούμενα ότι θα επιχειρήσουν ουσιαστικά «πραξικόπημα» ενάντια σε μια πιθανή ηγεσία Κόρμπυν. Κάτι τέτοιο μάλλον θα δώσει και τη χαριστική βολή στο Εργατικό Κόμμα, αλλά αν λάβουμε υπόψιν ότι ο πανικός στο αγγλικό πολιτικό σύστημα πλέον γειτονεύει με την υστερία τίποτα δεν αποκλείεται.

Δύο τελευταία σχόλια. Αν παρατηρήσουμε τον βρετανικό Τύπο, μπορούμε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα για τη δομή του πολιτικού συστήματος της χώρας, αλλά ίσως και γενικότερα. Πρώτον, η στάση συντηρητικών εφημερίδων όπως η Daily Telegraph αποτυπώνει την αλλαγή στάσης των πολιτικών και οικονομικών συντηρητικών ελίτ. Ενώ τους πρώτους μήνες συντηρητικοί αρθρογράφοι παρότρυναν τους αναγνώστες τους να εγγραφούν ως «φίλοι» των Εργατικών και να ψηφίσουν τον Κόρμπυν, ώστε το κόμμα να γίνει «περιθωριακό» και να χάνει μόνιμα στις εκλογές, τώρα πλέον προειδοποιούν ότι ο Κόρμπυν «θα κάνει την Βρετανία Ζιμπάμπουε» (σας θυμίζει κάτι αυτό;). Η ιδέα ότι ο Κόρμπυν είναι ένας γραφικός σοσιαλιστής που θα αποτελειώσει το Εργατικό Κόμμα φαίνεται πια αρκετά «αισιόδοξη», αν λάβουμε υπόψιν τη λαϊκή κινητοποίηση και τον ενθουσιασμό που προκαλεί. Δεύτερον, η Guardian έχει συνολικά κρατήσει από τις πλέον επιθετικές στάσεις απέναντι στον Κόρμπυν. Παίζοντας αρχικά το χαρτί του «ρεαλισμού» υποστήριξε την Υβέτ Κούπερ. Όταν άρχισε να διαφαίνεται ότι αυτό το επιχείρημα είναι μάλλον έωλο, τα άρθρα που εμφανίζονται στην εφημερίδα άρχισαν να κατηγορούν τον Κόρμπυν ως «αντισημίτη» ή… ότι δεν λέει πολλά αστεία (αυτό το τελευταίο συνέβη όντως — δεν το γράφω χάριν εντυπωσιασμού!). Όπως συμβαίνει συχνά, ο Τόνυ Μπλαιρ άθελά του συμπύκνωσε τη στάση της «ρεαλιστικής» Αριστεράς, λέγοντας ότι δεν θα υποστήριζε μια πολιτική πλατφόρμα σαν του Κόρμπυν ακόμα και αν ήταν 100% σίγουρο ότι θα κέρδιζε τις εκλογές. Αν υπάρχει, λοιπόν, ένα γενικεύσιμο συμπέρασμα από αυτή την ιστορία ως τώρα, είναι μάλλον σχετικό με τα όρια της «ρεαλιστικής» «υπαρκτής» Αριστεράς, αλλά και με το γεγονός ότι ο «ρεαλισμός» συνήθως αποτελεί απλώς το προκάλυμμά συνειδητών πολιτικών επιλογών.

Ως εκ τούτου, και περιμένοντας τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας που βρίσκεται σε εξέλιξη, η μόνη λύση και στην Βρετανία, αλλά και στην Ελλάδα, είναι: να είμαστε ρεαλιστές να διεκδικούμε το αδύνατο.

Η Ντίνα Τζουβάλα διδάσκει διεθνές δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ
************************************************


Ο Τζέρεμυ Κόρμπυν είναι η Νέα Αριστερά



Το φαινόμενο Κόρμπυν-2

του Μπαρτ Καμάερτς

μετάφραση Γιάννης Χατζηδημητράκης 

Στον δεξιό Τύπο, αλλά και στα κεντροαριστερά μέσα ενημέρωσης, ο Κόρμπυν περιγράφεται ως «ανισόρροπος αριστερός», ένας «μη εκλέξιμος» ακραίος, και ενδεχομένως το χειρότερο πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί ποτέ στο Βρετανικό Εργατικό Κόμμα και στην Αριστερά γενικότερα. Οι στιβαρές αριστερές ιδέες του θεωρούνται «μη ρεαλιστικές», μαρξιστικές και περασμένης εποχής. Η κομματική γραφειοκρατία των Εργατικών, συμπεριλαμβανομένων των δεινοσαύρων των Νέων Εργατικών, όπως ο Τόνυ Μπλαιρ και ο Γκόρντον Μπράουν, έχουν εξαπολύσει μια άγρια εκστρατεία εναντίον του Κόρμπυν, η οποία ενισχύεται πρόθυμα από τα λυσσασμένα σκυλιά των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης. Πώς λοιπόν, με τέτοια βιτριολική αντμετώπιση του Τύπου και με μεγάλα τμήματα των ίδιων των συντρόφων του επί ποδός πολέμου εναντίον του, ο Κόρμπυν εξακολουθεί να είναι προηγείται στην κούρσα για την ηγεσία του κόμματος; Μια σειρά από παράγοντες παίζουν ρόλο. Θα σταθώ στους δύο σημαντικότερους.

Πρώτον, η νέα διαδικασία για την εκλογή του ηγέτη του κόμματος, η οποία εισήχθη από τον Εντ Μίλιμπαντ, δεν μπορεί να αγνοηθεί. Προκειμένου να αντιμετωπίσει τις κατηγορίες ότι βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Εργατικών συνδικάτων, ο Μίλιμπαντ άνοιξε την ψηφοφορία για την ηγεσία του κόμματος και για μέλη των συνδικάτων που δεν ήταν μέλη του κόμματος, με τη δέσμευση να δηλώσουν ρητά την υποστήριξή τους στο κόμμα, πριν τους δοθεί το δικαίωμα του εκλέγειν.

Η επιλογή να γίνει κάποιος εγγεγραμμένος υποστηρικτής αποδείχθηκε εξαιρετικά δημοφιλής. Σχεδόν 100.000 Βρετανοί έχουν πληρώσει το ποσό των 3 λιρών για να εγγραφούν ως υποστηρικτές. Συγκριτικά, τα τακτικά μέλη ανέρχονται σήμερα σε περίπου 280.000 (αυξημένα επίσης κατά 80.000 από τις γενικές εκλογές του 2015), ενώ άλλοι 100.000 αναμένεται να ψηφίσουν μέσω της συμμετοχής στα συνδικάτα τους. Η δημοκρατία και η αυξημένη συμμετοχή μπορούν, φυσικά, να έχουν απρόσμενες συνέπειες: πολλοί από τους εγγεγραμμένους υποστηρικτές είναι οπαδοί του Κόρμπυν και επιπλέον πολλά μέλη των συνδικάτων θα ψηφίσουν τον Κόρμπυν.

Υπάρχουν, ωστόσο, πολύ βαθύτεροι πολιτικοί και κοινωνικοί λόγοι που εξηγούν γιατί ο Κόρμπυν και οι ειλικρινείς αριστερές ιδέες του έχουν γίνει τόσο δημοφιλείς σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Η άνοδος του Κόρμπυν συμπίπτει με την παρατεταμένη προσπάθειά της Αριστεράς να ξαναβρεί μια νέα ταυτότητα, να επανακτήσει την αίσθηση της υπερηφάνειας και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στη δύναμη και το ηθικό κύρος του δικού της μηνύματος.

Μετά τις εκλογές, η δεξιά πτέρυγα του κόμματος, αναφερόμενη σε προηγούμενες επιτυχίες των Νέων Εργατικών, άρπαξε την ευκαιρία να επιτεθεί στην κάπως πιο αριστερή πορεία του Μίλιμπαντ και να υποστηρίξει μια «light εκδοχή της ατζέντας των Συντηρητικών». Αυτό που ξέχασε, όμως, ήταν ότι η βάση του κόμματος και το προοδευτικό κομμάτι του βρετανικού πληθυσμού είχαν γυρίσει την πλάτη τους στον λεγόμενο «τρίτο δρόμο» και τους Νέους Εργατικούς. Με άλλα λόγια, πολλοί έχουν μπουχτίσει την απροκάλυπτη αποδοχή από την Αριστερά της βασικής λογικής, των αξιών και της αλαζονείας του νεοφιλελευθερισμού.

Μέσα σε αυτό το πολιτικό πλαίσιο πρέπει να ιδωθεί η επιτυχία του Κόρμπυν. Με πολλούς τρόπους αντιπροσωπεύει ένα διαφορετικό είδος πολιτικού, ενός ανθρώπου με αρχές και πεποιθήσεις και όχι ενός χλιαρού διαχειριστή, πρόθυμου να κάνει οτιδήποτε για να πάρει την εξουσία και να γίνει «εκλέξιμος». Είναι κάποιος που έχει την ωριμότητα και το βάρος, αλλά την ίδια στιγμή παραμένει τίμιος και ειλικρινής με τις πολιτικές πεποιθήσεις του, μια σπάνια περίπτωση στην τρέχουσα πολιτική σφαίρα. Σε πολλούς, όταν παρακάμψουν τις αρνητικές αναπαραστάσεις των μέσων ενημέρωσης, δίνει την εντύπωση ενός ανθρώπου συμπαθούς, λογικού και ορθολογιστή. Πάνω απ’ όλα, ο Κόρμπυν διαθέτει το πολύ σπάνιο χάρισμα της παρουσίασης αριστερών ιδεών, όπως η αναδιανομή του πλούτου ή η παροχή υψηλής ποιότητας δημόσιων υπηρεσιών, σαν να ήταν το πιο φυσιολογικό και λογικό πράγμα. Αντί να παρεκκλίνει προς τα δεξιά, ο Κόρμπυν αντιπροσωπεύει, παρά την ηλικία του, την ανανέωση ενός ξεκάθαρου αριστερού λόγου και ατζέντας, κατάλληλων για τον 21ο αιώνα.
Ο Bart Cammaerts  διδάσκει ΜΜΕ και επικοινωνία στο London School of Economis. Το άρθρο (εδώ με περικοπές) δημοσιεύθηκε στο http://blogs.lse.ac.uk/politicsandpolicy, 24.8.2015

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ΚΩΣΤΑΣ ΑΧΙΛΛΕΩΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ: ΑΗΔΙΑ...

    Οργή από την εμφάνιση Καραμανλή στη Βουλή (topontiki.gr)